Ειδική Αγωγή ή διαπαιδαγώγηση

Είναι η ειδικά σχεδιασμένη διδασκαλία που υποστηρίζεται από ειδικά προγράμματα συμπληρωματικών υπηρεσιών και μπορεί να παρέχεται σε κατάλληλα διαρρυθμισμένους κι εξοπλισμένους χώρους για την ικανοποίηση των ειδικών αναγκών του παιδιού.

Με την Ειδική Αγωγή το παιδί εφοδιάζεται με τις γνώσεις και δεξιότητες που απαιτούνται για να γίνει –μέσα στα πλαίσια των δυνατοτήτων του- ανεξάρτητο και παραγωγικό μέλος της κοινωνίας.

Μερικά από τα βασικά χαρακτηριστικά της είναι τα εξής :

• Ειδική Αγωγή είναι κάθε τι το επιπλέον ή το εξειδικευμένο που προσφέρεται στο παιδί. Κάθε επιπλέον βοήθεια η οποία είναι διαφορετική από εκείνη που παρέχεται γενικά στα υπόλοιπα παιδιά της ηλικίας του μέσα στο κοινό σχολείο.
• Αποτελεί μέρος του όλου εκπαιδευτικού προγράμματος . Δεν αντικαθιστά το εκπαιδευτικό πρόγραμμα του συνηθισμένου σχολείου, αλλά το συμπληρώνει, το ενισχύει και το υποστηρίζει.
• Μπορεί να παρέχεται για μικρά ή μεγάλα διαστήματα καλύπτοντας έτσι όλη ή ορισμένη περίοδο της σχολικής ζωής του παιδιού.

Το γνωστότερο και πιο συνηθισμένο σύστημα κατηγοριοποίησης των ειδικών αναγκών είναι το εξής :

• Παιδιά με ειδικές μαθησιακές δυσκολίες, είναι τα παιδιά εκείνα που παρουσιάζουν δυσκολίες σε κάποια ή κάποιες βασικές διεργασίες που περιλαμβάνονται στην κατανόηση ή τη χρησιμοποίηση του λόγου, προφορικού ή γραπτού, και που εκδηλώνονται με προβλήματα στην αντίληψη της ακοής, της σκέψης, της ομιλίας, της ανάγνωσης, της γραφής, της ορθογραφίας ή της αριθμητικής. Στην κατηγορία αυτή δεν ανήκουν παιδιά των οποίων το μαθησιακό πρόβλημα είναι αποτέλεσμα οπτικής, ακουστικής ή κινητικής αναπηρίας, νοητικής ανεπάρκειας, σοβαρής συναισθηματικής διαταραχής ή πολιτισμικής αποστέρησης. Ο όρος περιλαμβάνει προβλήματα γνωστά σε πολλούς ως δυσλεξία, αντιληπτικές διαταραχές, δυσαριθμησία, δυσορθογραφία κ.α.
• Παιδιά με αισθητηριακά προβλήματα

Με προβλήματα ακοής: στην κατηγορία αυτή ανήκουν τα παιδιά των οποίων η ακοή είναι τόσο μειωμένη ώστε εμποδίζει σοβαρά τη γλωσσική τους ανάπτυξη κι επηρεάζει αρνητικά τη σχολική επίδοση και την κοινωνικοσυναισθηματική τους εξέλιξη.

Με προβλήματα όρασης: σύμφωνα με τον εκπαιδευτικό τρόπο περιγραφής των ατόμων με προβλήματα όρασης, τυφλά άτομα είναι εκείνα που πρέπει να μάθουν να διαβάζουν με το σύστημα γραφής Βraille ή με ακουστικές μεθόδους, όπως είναι τα ομιλούντα βιβλία.

• Παιδιά με νοητική υστέρηση, είναι εκείνα που παρουσιάζουν νοητική     ανεπάρκεια και μειωμένη ικανότητα προσαρμογής.
• Παιδιά με σωματικές αναπηρίες,είναι τα παιδιά των οποίων οι αισθητηριακές σωματικές βλάβες ή άλλα προβλήματα υγείας εμποδίζουν την ομαλή ένταξή τους στο συνηθισμένο σχολείο ή στην επαγγελματική σχολή σε τέτοιο βαθμό ώστε να επιβάλλεται η χρήση ειδικών μέσων και οργάνων ή η διευθέτηση και προσαρμογή του περιβάλλοντος.
• Παιδιά με προβλήματα συμπεριφοράς, όπως η  μεγάλη δυσκολία δημιουργίας διαπροσωπικών σχέσεων, η τάση για ψυχοσωματικά συμπτώματα ή φοβίες κ.α.
• Παιδιά με προβλήματα λόγου, είναι εκείνα που παρουσιάζουν διαταραχές επικοινωνίας που επηρεάζουν αρνητικά τις διαπροσωπικές τους σχέσεις, τη σχολική τους επίδοση ή και τα δύο.
• Παιδιά με πολλαπλές αναπηρίες, είναι τα παιδιά εκείνα που έχουν δύο ή περισσότερα προβλήματα.

Ο ειδικός παιδαγωγός μπορεί και οφείλει να παρέμβει σε διάφορα επίπεδα :

• Πρόληψη (Πρώιμη Παρέμβαση) : η όσο το δυνατόν νωρίτερα αναγνώριση των συμπτωμάτων μιας πιθανής μειονεξίας, ώστε με την παροχή θεραπευτικής και παιδαγωγικής βοήθειας στη βρεφική και νηπιακή ηλικία, πολλές μεταγενέστερες δυσκολίες (συναισθηματικές, μαθησιακές κ.α.) να μειωθούν ή να ελαχιστοποιηθούν αν δεν μπορούν να αποτραπούν. Είναι λοιπόν απαραίτητο να εντοπιστούν τα παιδιά εκείνα που χρειάζονται ιδιαίτερη προσοχή και μεταχείριση πριν από την είσοδό τους στο σχολείο.
• Διάγνωση/ Αξιολόγηση
• Παρέμβαση :

Αποκατάσταση μαθησιακών δυσκολιών Συμβουλευτική και καθοδήγηση παιδιού και οικογένειας